بازی های بومی و محلی

حرکات و بازی های آیینی هر منطقه ریشه در تاریخ و گذشته آن قوم دارد. این حرکات می تواند بزمی،رزمی، عرفانی و… باشد. به هر صورت یکی از صور معرفی فرهنگ اقوام مطالعه در حرکات آیینی آن هاست.

در تربت جام نیز اجرای حرکات آیینی که نام بازی به خود گرفته است تنوع زیادی دارد. برخی از این بازی ها منسوخ و فراموش شده و برخی دیگر نیز متاسفانه رو به فراموشی است.«دوروغه»  و« هی همبه» از بازی هایی هستند که از بین رفته اند.« گل پتی خان» نیز از بازی هایی است که رو به فراموشی و نابودی است. برخی بازی ها نیز اکنون به جز عده ای اندک راوی و بازیگر ندارند مانند پلتان.

توضیح کامل تر در بخشهای بعدی کتاب آمدهاست .

ورزش های بومی

کشتی معروف چوخه(همانند سایر شهرهای خراسان بزرگ) میان مردم تربت جام رواج دارد و از قدیم به این کشتی اهمیت خاصی قایل بوده اند و در پرورش و تشویق پهلوانان کوشیده اند این کشتی در جشن های عروسی و ایام نوروز و سیزده بدر در روستاها برگزار می شود. کشتی گیران جبّه ای از برک سیاه یا قهوه ای که به آن چوخه می گویند به تن می کنند و کمربند پارچه ای به دور کمر می بندند و شلوارشان را تا زانو بالا می زنند.

کشتی گیران فقط می توانند در کشتی از دست و پاهای خود و از فنون مربوط به این کشتی استفاده کنند وزور آزمایی کنند. در کشتی چوخه کسی پیروز است که پشت حریف را به خاک برساند در این مراسم معمولاً ساز و دهل نیز می نوازند و تماشاگران کشتی گیران را تشویق می کنند و از طرف صاحب عروسی یا بانی مجلس معمولاً یک راس گوسفند یا قالی یا پشتی و امثال این ها به برنده جایزه داده می شود.

بازی ها و سرگرمی ها

بازی ها و سرگرمی های محلی سالیان دراز نسل به نسل کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان را به خود مشغول داشته و علاوه بر سرگرمی اوقات خوشی را برای آنان فراهم می آورده است.

از این نوع بازی ها می توان به بازی های زیر اشاره کرد:

پادشاه و زیرک- کبد بدی- کو حق مه- نه رِگه- هفت سنگ- گو ،گزل،پندیل- اَتل متل- اُستا سه پایه- بُجول بازی- گرگم به هوا- گل یا پوچ- چشم مرغک- قایم موشک-خیری خیدی(یک پا)- وسط بازی- توشله بازی- سنگ به مشتک- طناب بازی- سنگ چله پاچله را بپا- سردرختی و پا درختی- الختو(خروس جنگی بازی)- حشمه حنمو– قلقلوکا- قوقوئکا- لیلی کو-کلاه وردشک- کلاه پشت سرکا- استاسوارک- هرنگ هرنگ- هی هوشت-یک قل دوقل(رگچه بازی)- را می توان نام برد.